අද ගමනාන්තය ඔබ කවුරුත් හොඳින් දන්නා ඉසව්වකටයි. ඒ “සිරිපා රක්ෂිතයට” යි. උතුම් වූ සිරිපතුල පිහිටවූ සමනල කන්ද පිහිටි අඩවියයි. නමුත් අද අප තරණය කරන්නේ සමනල කන්ද නොවේ. සමනල ගිර නගින බොහෝ අය දන්නා සේම දැක තිබෙන හරි අපූරු කන්දක් තරණය කිරීමටයි. ලංකාවේ ඉතාමත්ම සුළු පිරිසක් පමණක් ගොස් තිබෙන අතිශය දුෂ්කර හා භයානක කඳු තරණයකටය. ඒ “කුණු දිය පව්ව” මුදුනට නැගීමටයි. තවදුරටත් කිවහොත් සිරිපා කඳු පාමුල පිහිටි පලාබද්දල, එරත්න, මලවන, ඉඳුරුව, මාපලාන වැනි ගම්වල ජනතාව පවා ගොස් නැති දුෂ්කරතම කඳු තරණයට අද අපි සූදානම් වෙමු.

අතීතයේ හෝර්ටන් තැන්න සහ සමනල රක්ෂිතය කිසිදු වෙන්විමකට ලක්නොවුණු එක යායට පිහිටි වන පියසක් වූ අතර එහි අලින් බොහොමයක් වාසය කල බව නොරහසකි. නමුත් සුදු ජාතිකයන්ගේ හුදු විනෝදය පිණිස හෝර්ටන් තැන්න සහ සමනල වන පෙතේ විසූ දහස් ගණන් අලි ඇතුන් මරණයට පත් වුනි. එසේම උඩවලව ප්‍රදේශයෙන් කොස්ලන්ද හල්දුම්මුල්ල හරහා වන පෙතට සංක්‍රමණය වූ අලින්ගේ ප්‍රමාණය සීමා වූ අතර වර්තමානය වනවිට හෝර්ටන් තැන්න අලින්ගෙන් ශුන්‍ය ඉසව්වක් බවට පත් විය. නමුත් සමන් දෙවි අඩවියට ඉතා සීමිත අලින් පිරිසක් කොටු වූ අතර උන් සියල්ල අඩවි වනපෙතේ කිසිදු ගැටළුවක් නොමැතිව මේ වනවිට ජිවත් වේ. මෙම අලි ගහණයද ලංකාවේ ජිවත් වන සාමාන්‍ය අලි විශේෂයම වන බව සඳහන් කල යුතුමය. මේ එම අලි කිහිපදෙනේක්ව විවිධ පුද්ගලයන් විසින් කැමරාවට හසු කරගත් දර්ශණ කිහිපයක්.

සමනළ වන මැද නටබුන් සොයා ගිය අපි මීළඟට ගියේ තවත් අපූරු ස්ථානයකට. ඒක කන්දක්. මහ කළු ගල් පර්වතයකින් හෙබි විශාල කන්දක් වන එය සමනළ කන්දට පෙනෙන්නේ තවත් කන්දක් සමගින් හාවී කඳු වැටියක් ලෙසයි. සමනළ කන්ද යනු ශ්‍රී ලංකාව ලෝකයට ගෙන ගිය සලකුණයි. මන්ද අතීතයේ අරාබි මුහුද හා ඉන්දියන් සාගරයේ යාත්‍රිකයන් මෙම අරුම පුදුම කන්ද දැක අප සශ්‍රීක ගොඩබිමට ගොඩවැදුණු බව නොරහසකි. අද අප සමනළ අඩවියේ හුදෙකලා වූ කන්දක් සොයා ගෙන ගියේ අතීතාවර්ජනයක්ද සමගිනි.

සමනල රක්ෂිතයේ කඳු අතරින් ප්‍රධානම කන්ද වන සිරිපා කන්ද එහි සුවිශේෂී පිහිටීම නිසාම දිවයිනේ සතර දිග් භාගයටම දැකිය හැකිය. නමුත් වනපෙතේ විශාලතම කන්ද වනුයේ බෑන සමනල ගල ය. එය රක්ෂිතයේ උසින් තෙවෙනි ස්ථානය ගන්නේ මීටර් 2010ක් ලෙසිනි. බොහෝ දුර්ග මාර්ග සේම කළුගඟේ ප්‍රධානම ජල පෝෂකයක් වී ගලා යන දියවර උපත පටන් ගන්න බෑන සමනල කන්දේ අදටත් කිසිවෙකු නොගිය ප්‍රපාතය තුළ යම් අබිරහසක් ඇති බව බොහෝ කාලයක් පටන් විවිධ පුද්ගලයින් අදහස් දක්වා ඇත.

Kunudiya Parwathaya (1580m) is a unique shape mountain situated at Peak Wilderness, closer to Kuruwita trail. This is our journey to Kunudiya Parwathaya in one day.

As soon as you hear the name Sri Pada, there’s this calm and soothing sensation which goes through your system as if a nice cool flow of water through a parched throat. That mountain is so special even her namesake alone is enough to make us feel reinvigorated. I don’t think there exists any such mountain in the whole wide world that has been worshipped and visited as much as this despite her location in a tiny out of the way island in the Indian Ocean with nothing below it until the frozen Antarctic Glaciers. This is very special and it further proves by it being chosen to leave the footprint of one of the most respected and enlightened philosopher that walked on this earth some 2600 years ago, Gautama Buddha.

Since then, this has been worshipped by millions of devotees every year between Dec (Unduwap Poya) and May (Vesak Poya). However the situation has become a bit alarming due to the unprecedented crowds that gather to visit and worship the sacred footprint every year. If you were following the media (and supposing they were reporting the truth), there were reports of some 800,000 people visiting on long weekends and somewhere in April that figure rose to some 1.5 million. There were so many who were planning to go from Hatton but due to the large number of people ultimately ended up climbing from Kuruwita. Just imagine the plight of those people who were only prepared for an easy ride of 4-5km yet were forced to do 12+km. Most of them had been in tears by the time they had reached Galwangediya.